poniedziałek, 2 stycznia 2017

zgoda małżonka na zbycie udziałów

W przypadku, gdy wspólnikiem spółki zostaje osoba pozostająca w związku małżeńskim i udziały nabywa ze środków z majątku wspólnego, udziały  co do zasady wchodzą do tego majątku.

Więcej na ten temat piszę tu:
http://praktyczneprawospolek.blogspot.com/2016/12/udziay-w-spoce-z-oo-w-majatku-wspolnym.html

Powstaje zatem pytanie: czy wspólnik może takim udziałem swobodnie rozporządzać, czy też musi uzyskać zgodę współmałżonka na taką czynność?

Odpowiedzi należy szukać w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (k.r. i.o.) -  w przepisach regulujących ustroje majątkowe małżonków.

Artykuł 37 tej ustawy określa przypadki, w których konieczna jest zgoda małżonka na dokonanie określonej czynności prawnej. Zbycie udziału w spółce nie zostało w nim wprost wyrażone, a zatem nie wymaga zgody małżonka. Przepis ten co prawda w punkcie 3 wymaga uzyskania zgody małżonka na zbycie przedsiębiorstwa, co może być mylące, jednak zbycie przedsiębiorstwa to nie to samo co zbycie udziału w spółce i punkt ten nie może być stosowany w przypadku zbycia udziałów.

Ponieważ obecnie, co do zasady, każdy małżonek ma prawo zarządzać majątkiem wspólnym (nie ma już podziału na czynności zwykłego zarządu i czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu) przyjmuje się, że może również wykonywać wszelkie czynności dotyczące zbycia udziałów w spółkach i nie wymaga to zgody współmałżonka.

Nie oznacza to jednak, że zamężna wspólniczka lub żonaty wspólnik nie są w żaden sposób ograniczeni w swoim działaniu. Zgodnie z art. 361 k.r. i o. małżonek może sprzeciwić się czynności planowanej przez współmałżonka. Aby taki sprzeciw był jednak skuteczny wobec musi być on wiadomy dla nabywcy udziału jeszcze przed dokonaniem czynności prawnej. 

Niestety w praktyce, szczególnie w przypadku skonfliktowanych małżonków, przepis ten nie daje właściwie żadnej ochrony małżonkowi, który nie jest wspólnikiem, gdyż aby się skutecznie sprzeciwić musiałby wiedzieć o zamierzeniach współmałżonka. Dlatego też w celu zabezpieczenia interesu małżonka niebędącego wspólnikiem należałoby rozważyć skonstruowanie innych, dodatkowych mechanizmów dających mu ochronę.