piątek, 19 kwietnia 2013

umowy pożyczek z członkami organów spółek kapitałowych

Art. 15 § 1 k.s.h.- przewidujący konieczność uzyskania zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia na zawarcie umowy pożyczki lub innej podobnej umowy z członkami organów spółki, prokurentem oraz likwidatorem - budzi liczne kontrowersje w praktyce.

W szczególności, w związku z jego brzmieniem rodzi się zasadnicze pytanie - czy przepis ten dotyczy umów, w których spółka jest pożyczkodawcą, czyli umów, na mocy których członkowie organów otrzymują od spółki świadczenie pieniężne? Czy też również umów, w których to członek organu jest pożyczkodawcą, a więc takich, w których to spółka uzyskuje przysporzenie?

W doktrynie można znaleźć zwolenników obu poglądów.

Za poglądem wskazującym na wąską wykładnię tego przepisu, czyli wymaganiem zgody wyłącznie w umowach, w których pożyczkodawcą jest spółka przemawia celowość tego przepisu. Chodzi zasadniczo o to, ażeby funkcjonariusze spółki ( szczególnie członkowie zarządu, prokurenci i likwidatorzy) dysponujący de facto majątkiem spółki nie mogli dowolnie i poza kontrolą wspólników dokonywać takich czynności na warunkach preferencyjnych dla siebie, ze szkodą dla spółki.

Z drugiej strony jednak można sobie również wyobrazić sytuację, w której preferencyjne czynności skutkujące pokrzywdzeniem spółki będą podjęte poprzez zawarcie umowy pożyczki, w której to spółka jest pożyczkobiorcą - chociażby poprzez zastrzeżenie na rzecz członka organu (pożyczkobiorcy) wysokiego oprocentowania. To z kolei niweluje zasadność powyższego argumentu zwolenników przyjęcia wąskiej wykładni.

Według mnie sposób redakcji tego przepisu (mówiący ogólnie o "zawarciu umowy") wyłącza możliwość wąskiej interpretacji i nakazuje uzyskanie zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia w każdym przypadku, kiedy stroną umowy (a więc bez znaczenia którą stroną) jest członek organów spółki, likwidator albo prokurent.

Zagadnienie powyższe jest o tyle ważne w praktyce, o ile zgodnie art. 17 ust. 1 k.s.h. umowa zawarta bez wymaganej zgody jest nieważna. A tym samym, przyjęcie wąskiego rozumienia art. 15 k.s.h. może skutkować licznymi komplikacjami, w przypadku wykonywania takiej nieważnej umowy.

Z powyższych względów w mojej ocenie każda umowa wymieniona w art. 15 k.s.h. zawierana z członkiem organu spółki, bez względu na to, czy jest on pożyczkodawcą czy pożyczkobiorcą - wymaga uzyskania zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz